Κοίμησις, Μουσείο Ιστοριας τέχνης, Βιέννη
Ἐν τῇ Γεννήσει τήν παρθενίαν ἐφύλαξας ἐν τῇ Κοιμήσει τόν κόσμον οὐ κατέλιπες Θεοτόκε μετέστης πρός τήν ζωήν, Μήτηρ ὑπάρ χουσα τῆς ζωῆς, καὶ ταῖς πρεσβείαις ταῖς σαῖς λυτρουμένη ἐκ θανά- του τάς ψυχάς ἡμῶν.
Συνήθως στίς εἰκόνες βλέπομε τήν Θεοτόκο να κρατάει το Βρέφος, πού ἔφερε στον κόσμο. Σ' αὐτήν ἐδῶ ὅμως, ὁ Χριστός κρατάει την ψυχή τῆς Μητέρας Του, γιά νά Τήν μεταφέρει ἀπό τήν γήινη ζωή στήν ἀληθινή Ζωή.
Ἡ Κοίμησή Της (κατά τήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἡ Παναγία, πρίν να συμμετάσχει στήν δύναμη τῆς Ἀνάστασης τοῦ Υἱοῦ Της, γεύ- θηκε τόν θάνατο) προτυπώνει τήν δική μας κοίμηση. Κατά τήν ὥρα τοῦ θανάτου, ὁ Χριστός βρίσκεται δίπλα σ' αὐτούς, πού ἔχουν ζήσει κατά το θέλημά Του σ' αὐτόν τόν κόσμο.
Μέ υἱική ἀγάπη, οἱ Ἀπόστολοι συνωστίζονται γύρω ἀπό τήν Παρθένο Μαρία, τήν Μητέρα τῶν πιστῶν καί τῆς νεογέννητης Έκκλη- σίας. Ἡ μεγαλοπρεπής κλίνη ὑπογραμμίζει τήν ἀνωτερότητά Της, σάν Μητέρας τοῦ Βασιλέως τῶν βασιλέων. Μέ τούς Ἀρχαγγέλους Μιχαήλ καί Γαβριήλ νά βρίσκονται πλάι Της στίς τοιχογραφίες τῶν ἐκκλη- σιῶν, οἱ Ἀσώματοι συνοδεύουν τόν Υἱό Της καί ὑποκλίνονται μπρο- στά Της. Καί πῶς ὄχι, ἀφοῦ εἶναι «τιμιωτέρα τῶν χερουβείμ καί ἐνδο- ξοτέρα ἀσυγκρίτως τῶν σεραφείμ;»
Μέ τό χέρι Της να δείχνει πρός τόν οὐρανό, μᾶς καλεῖ νὰ ἀνα- ζητᾶμε τά ἄνω. Εἶναι ἡ Μητέρα καί Προστάτιδα τῶν ἀνθρώπων, καί «ἡ λυχνία τοῦ ἀπροσίτου Φωτός», πού εἶναι ὁ Υἱός Της. Αὐτό μᾶς θυ- μίζει τό ἀναμμένο κερί μπροστά στην κλίνη Της.
Πρώτη καί περισσότερο ἀπό ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος ἐκπλή- ρωσε τήν κλήση Της να μοιάσει μέ τόν Θεό.
Καί, σάν πιστή δούλη Του, Τόν ἀγάπησε μέ ὅλη Της τήν καρδιά, μέ ὅλη Της τήν διάνοια καί μέ ὅλες Της τίς δυνάμεις.
"In your birth, you preserved your virginity; in your Dormition, you did not forsake the world, O Theotokos. You were translated to life, being the Mother of Life, and by your intercessions, you deliver our souls from death.
Usually, in icons, we see the Theotokos holding the Infant whom she brought into the world. But here, Christ holds the soul of His Mother to transfer her from earthly life to the true Life.
Her Dormition (according to the Orthodox Church, the Virgin Mary, before participating in the power of her Son’s Resurrection, tasted death) prefigures our own dormition. At the moment of death, Christ is beside those who have lived according to His will in this world.
With filial love, the Apostles crowd around the Virgin Mary, the Mother of the faithful and of the newborn Church. The majestic bed underscores her superiority as the Mother of the King of kings. With the Archangels Michael and Gabriel beside her in church frescoes, the Incorporeal Powers accompany her Son and bow before her. And why wouldn’t they, since she is ‘more honorable than the Cherubim and incomparably more glorious than the Seraphim?’
With her hand pointing toward heaven, she calls us to seek the things above. She is the Mother and Protectress of mankind, and ‘the lamp of the unapproachable Light,’ who is her Son. This is reminded to us by the lit candle in front of her bed.
First and more than all of humankind, she fulfilled her calling to resemble God.
And, as His faithful servant, she loved Him with all her heart, with all her mind, and with all her strength."
Κοίμησις, Μουσείο Πούσκιν, Μόσχα, 15ος αι.
Κοίμησις, Ελληνικό ινστιτούτο Βενετιας, 15ος αι.
Κοίμησις, Καστοριά, 14ος αι.
Ευαγγελιο του Οθωνα III.Ενθετη εικονα σε ελεφαντοστο. 10ος αι.
Κοίμησις, τοιχογραφία του εργαστηρίου μας, 2024, Κελλιον Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου, Αγ. Ορος.