Δημήτρης Συρεγκέλας/Dimitris Siregelas: Σχόλιο στην εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου/Comment on the icon of the Announciation of Mother of God

Η γιορτή του Ευαγγελισμού ανήκει στις Θεομητορικές εορτές.Τοποθετείται στην Εαρινή ισημερία(25/3)τότε που ο ήλιος περνώντας την ισημερινή ζώνη αρχίζει να επιστρέφει προς το βόρειο ημισφαίριο για να το αναθερμάνει προοδευτικά και να το πλημμύρισει με φώς.Πρόκειται για το αγγελμα μιας μεγάλης χαράς την ανάδυση ενός άλλου ήλιου που είναι ο Χριστός.
Το Θεολογικό νόημα της γιορτής είναι μεγάλο και βαθύ.Ειναι η σκηνή στην οποία η Θεοτόκος αποδέχεται το θέλημα του Θεού που της μεταφέρει ο Αρχάγγελος Γαβριήλ να γίνει αυτή που θα δεχθεί στα σπλάχνα της τον Υιός και Λόγο του Θεού ο οποίος θα πάρει ανθρώπινη σάρκα και θα γεννηθεί ως τέλειος άνθρωπος.
Η σκηνή εικονίζει την περιγραφή απο το ευαγγέλιο του Λουκά(1.26-38).Ο άνθρωπος απο αυτήν την στιγμή και μετά να γίνει κατα χάριν Θεός.
Η σκηνή του Ευαγγελισμού υπογραμίζει 3 χρονικές στιγμές σε μία εικόνα( χωρίς να φαίνονται και οι 3 σκηνές μαζι σε κάθε εικόνα πάντα).
   Η πρώτη είναι η είσοδος και ο χαιρετισμός του Αγγέλου αλλά και το ξάφνιασμα της Θεοτόκου απο αυτήν την απρόσμενη επίσκεψη.(αυτό υποδηλώνεται απο την κίνηση του σώματος της Θεοτόκου).
Η δεύτερη σκηνή περιλαμβάνει την περίσκεψη της Παναγίας που ρώτησε:"πώς έσται μοι τούτο επι άνδρα ού γινώσκω".(λκ 1.34).Αυτό υποδηλώνεται με την χειρονομία που κάνει η Θεοτόκος με το δεξί της χέρι.
Η Τρίτη και τελευταία περιλαμβάνει την αποδοχή της Θεοτόκου με το γέρσιμο του κεφαλιόυ της.
Ο άγγελος με κύρος Θεικού αγγελιοφόρου εισβάλει στον χώρο που βρίσκεται η Θεοτόκος και της απευθύνει ευλογόντας την τον χαιρετισμό.Εικονίζεται με αρχαιοελληνικό ένδυμα που θυμίζει Ρωμαϊκή νίκη.
Το σκηπτρο που κρατάει στο αριστερό του χέρι είναι το σύμβολο της εξουσίας του ως Αγγελιοφόρου του Θεού.
Η Παναγία έχει ήδη δεχθεί την πρώτη έκπληξη και ανταποκρίνεται στον χαιρετισμο του Αγγέλου με σοβαρότητα και συστολή.
Στο αριστερό χέρι κρατά το νήμα με το οποίο έγνεθε το κόκκινο κάλυμμα της Αγίας Τράπεζας του ναόυ.
Παρουσιάζεται όρθια η καθιστή μπροστά ή πάνω σε έδρανο και πατά πάνω σε υποπόδιο θυμίζοντας Βυζαντινή αυτοκράτειρα.
Στο πάνω μέρος της εικόνας βλέπουμε μια αχτίδα φωτός με 3 ακτίνες (σύμβολο της Αγίας Τριάδας)που στην βάση της έχει το περιστέρι(σύμβολο του Αγίου Πνεύματος) επισκιάζει την Παρθένο η οποία αντιπροσωπεύει όλο το ανθρώπινο γένος και δείχνει με την στάση της την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου που κάνει δυνατή αυτή την ενανθρώποση του Θεού.
Και στα ρούχα που φοράει η θεοτόκος υπάρχει ακόμα ένας συμβολισμός.Φοράει κόκκινο μαφόριο(Χρώματα συμβολικό του Θείου)πάνω σε μπλέ χιτώνε(σύμβολο του γήινου).Συμβολίζει ότι εάν και άνθρωπος ντύθηκε τον Θεό.
Η εικόνα στο σύνολο της αποτελεί έναν συγκερασμό στοιχείων του Βυζαντινού πνεύματος και της Ελληνιστικής διάρθρωσης κάτω απο τα ενδύματα,στην εξατομίκευση των προσώπων και στο αρχιτεκτονικό υπόβαθρο που χειρίζεται ώς θεατρικό σκηνικό.

The feast of the Annunciation belongs to Mother of God feasts.It placed at the Spring Equinox (25/3) then that the sun passing through the equatorial zone begins to return to the northern hemisphere to revive gradually and to flood with light.It:s about an advert of great joy the emergence of another sun, which is Christ.
The theological meaning of the celebration is great and deep.It"s the scene in which Mary accepts God's will that is transfered by the Archangel Gabriel, to become the one that will accept in her womb the Son and Word of God who will take human flesh and will be born as a perfect man.   The scene depicts the description from the Gospel of Luke (1.26-38).The man from that moment on can become God by grace.
    The scene of the Annunciation emphasizes 3 time moments in a picture.(We don"t see always the three moments together in all the Icons)
The first is the entrance and greeting of the angel and the surprise of the Virgin by this unexpected visit. (This is indicated by the movement of the body of Mary).
    The second stage involves the deliberation of the Virgin Mary who asked: "How this will happen to me, since I do not have marital relations with any man?." (1.34 Luke).   This is indicated by the gesture that makes the Virgin with her right hand.
   The third and last includes the acceptance of Mary with her head lean.
The angel with Divine messenger authority, enters the plce that stays the Mother of God and and send a greeting by blessing Her.He is shown with ancient Greek garment resembling Roman victory. The scepter that he holds in his left hand is the symbol of his authority as a messenger of God.
Mother of God has already received the first surprise and responds to the angel's greeting with gravity and contraction. The left hand holds the thread with which she was crocheting the red cover of the altar of the temple. Presented standing or sitting in front or on a bench and stands on a footstool reminiscent of Byzantine empress. At the top of the picture we see a ray of light with 3 rays (symbol of the Holy Trinity)which in it"s base has a dove (symbol of the Holy Spirit) overshadows the Virgin representing the whole human race and shows the attitude of the free will of man that makes possible the Incarnation of God.
And at the clothes worn by Virgin there is still a symbolism.She wears red maphorion (colors symbolic of the Divine) on a blue robe (colour symbolic of the earth). Symbolizes that even that she is human She dressed the God. The picture as a whole is a fusion of elements of Byzantine culture and Hellenistic structure beneath the clothes, the identification of persons and the architectural background is handled as theatrical scenery.