Περι της εικονας του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου/ About the icon of the Announciation of Theotokos.

Τό μυστήριο πού ξεπερνά κάθε ὅριο ἀνθρώπινης λογικής ὁλοκληρώνεται στον Εὐαγγελισμό: στη σάρκωση τοῦ Θεοῦ. Τό δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδας, σαρκώθηκε στην άπερίγραπτη φύση του ἀπό τήν Παρθένο, ντύθηκε τή σφραγίδα τῆς πορφύρας τοῦ αἵματος τῆς Πάναγνης καί ἔγινε Ἄνθρωπος. Δέχτηκε ὄχι μόνο τό σῶμα ἀπό τήν πανάμωμη Παρθένο Μα ρία ἀλλά καί τήν ψυχή καί καθετί ἀνθρώπινο. Ἡ πορφύρα τῆς σάρκας τοῦ Χριστοῦ ἀρχίζει νά δημιουργεῖται μέ τόν Εὐαγγελισμό καί μ' αὐτόν ἡ ἀνθρωπότητα ξαναβρίσκει τίς ρίζες της: ὁ Λόγος γίνεται ἄνθρωπος μέ τήν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού ὁ Πατέρας ἔστειλε.

Στόν Εὐαγγελισμό ὁλόκληρη ή ὑπερένδοξη Τριάδα κάλυψε μέ τή σκιά της τή Θεοτόκο. Τό γεγονός αὐτό ἔκανε ἄξια τήν ᾿Αειπάρθενο ὄχι γιά μιάν ἁπλή ἐπίσκεψη, ὅπως αὐτήν που ἀξιώθηκε ὁ Ἀβραάμ κάτω ἀπό τή δρῦ τοῦ Μαμβρῆ, ἀλλά γιά μιάν ἐξαιρετικά πιό ὁλοκληρωμένη. Ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους πραγματοποιήθηκε ὅταν βρέθηκε ή γυναίκα ἡ ἄξια νά φέρει τή φωτιά τῆς θεότητας χωρίς νά καεῖ ἀπ' αὐτήν. Ἡ βάτος ή φλεγομένη καί μή κατακαιομένη εἰκονίζει τή Θεοτόκο, πού ἀγκάλιασε στόν Εὐαγγελισμό τή φωτιά τῆς Θεότητας χωρίς νά καεῖ.

Ολόκληρο τό ἀνθρώπινο γένος δοκιμάστηκε καί καμμιά γυναίκα δέν βρέθηκε ἄξια να φέρει τή Θεότητα, ἐκτός ἀπό τήν ᾿Αειπάρθενο Μαρία, πού ἄν καί ἀνῆκε στό ἁμαρτωλό ἀνθρώπινο γένος, ἔμεινε κατά τήν ὁμολογία τῆς Ἐκκλησίας «έκτός ἁμαρτίας». Η τελική δοκιμή τῆς Ἀειπαρθένου καί κατ' ἐπέκτασιν ὁλόκληρου τοῦ ἀνθρώπινου γένους ἐξαρτιόταν ἀπό ή διαθεσιμότητα τῆς Θεοτόκου νά δεχθεῖ πλήρως ἤ ὄχι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ πού τῆς ἀναγγελλόταν ἀπό τόν Αρχάγγελο.

Η χρυσή ἀλυσίδα ὅλων τῶν προφητειῶν καί τῶν ὑποσχέσεων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὁδηγοῦν στὸν Εὐαγγελισμό. Οἱ μυστηριώδεις εἰκόνες τῶν προφητικῶν ὁραμάτων τῆς

Παλαιᾶς Διαθήκης ἀναγγέλλουν τόν Εὐαγγελισμό. Γιά τόν Εὐαγγελισμό μιλοῦσαν καί οἱ διάφορες διδασκαλίες καί άόριστες προφητεῖες τοῦ εἰδωλολατρικοῦ κόσμου. Ἡ Θεοτόκος πραγματοποίησε τή συμμετοχή τῆς ἀνθρώπινης θέλησης στο ἔργο τῆς θείας οἰκονομίας, στήν καρδιά τοῦ θείου σχεδίου γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου. Ολόκληρη ἡ μοίρα τοῦ ἀνθρωπίνου γένους στηριζόταν στήν ἀπάντηση πού θά ἔδινε ή Θεοτόκος στόν ἀρχιστράτηγο Γαβριήλ πού τῆς ἔφερε τήν εὐαγγελία θέλοντας νά μάθει τή δική της ἀπόφαση.

Τό Ἅγιο Πνεῦμα, πού πραγματοποίησε μέ τήν «έλευση κι ἐπισκίασή του» τή σάρκωση τοῦ Θεοῦ-Λόγου, βρίσκεται μέσα σ' ὁλόκληρη τήν Παλαιά Διαθήκη, σ' ὁλόκληρη τή ζωή τοῦ Ἰσραήλ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, στα προφητικά κηρύγματα τῆς σαρκώσεως τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν Παρθένο. Μιά ἀπ' αὐτές τίς ὑπέροχες προφητεῖες εἶναι ἴσως τά λόγια τοῦ προφήτη Ησαΐα: «Ιδού ἡ παρθένος ἐν γαστρί ἔξει, καί τέξεται υἱόν καί καλέσεις τό ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ», πού θά πεῖ «ὁ Θεός μαζί μας».

Κατά τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ἡ Θεοτόκος εἶχε διαβάσει το βιβλίο τῆς προφητείας τοῦ Ἡσαΐα, γι' αὐτό ἀκριβῶς ή σκέψη της κοντοστάθηκε, ὅταν ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ τῆς ἀνήγγειλε τήν καλή ἀγγελία. Στίς εἰκόνες τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ἡ ἀλήθεια εἶναι ὄχι σ' ὅλες, το βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀναπαρίσταται ἀνοιγμένο ἀκριβῶς σ' αὐτή τήν προφητεία. Ἡ Παλαιά Διαθήκη μιλοῦσε γιά το μυστήριο τῆς ἐνσάρκωσης τοῦ Θεοῦ, ὄχι μόνο μέ τά λόγια τῶν προφητῶν, ἀλλά καί μ' ἔ να μεγάλον ἀριθμό μυστηριωδῶν ἀρχετύπων, μιᾶς ἀπερίγραπτης ὀμορφιᾶς ἀπό τήν ὁποία εὐφραίνεται ὁ Παλαιοδιαθηκικός Ἰσραήλ. Εἶναι ἡ φλεγομένη καί μή κατακαιομένη βάτος, ὁ ἔνδροσος πόκος τοῦ Γεδεών, το δοχεῖον τό περιέχον οὐράνιον Μάννα, ὁ θρόνος τοῦ Σολομώντα, ἡ ἐπτάφωτος λυχνία καί πλῆθος ἄλλων ἀρχέτυπων εἰκόνων. Ὅλη ή Παλαιά Διαθήκη εὐωδιάζει ἀπό τό μυστηριώδες ἄρωμα τοῦ προμηνύματος τῆς ἀνοίξεως, ὅπου ἄνοιξη εἶναι ἡ σάρκωση τοῦ Προαιώνιου Λόγου ἀπό τήν Παρθένο κι αὐτό τό προμήνυμα είναι γεμάτο μ' ἕνα φῶς πραγματικά ἄφθορο. Παραδόξως, τά ἀρχέτυπα αὐτά, πού ὁδηγοῦν στὸν Εὐαγγελισμό, ὄχι μόνο δέν χάνουν τίποτα ἀπό τή δύναμή τους, δέν χάνουν τό νόημά τους, ἀλλά είναι γεμᾶτα ἀπό ζωή, γίνονται φορεῖς τῆς ἀνοιξιάτικης ζωογόνου δυνάμεως τῆς Ἐκκλησίας, γίνονται ή πολύτιμη τροφή τῆς Θεοτόκου.

Στίς εἰκόνες τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἡ Θεομήτωρ ἀναπαρίσταται ὄρθια, συνομιλοῦσα μέ τόν ἀρχάγγελο, καμμιά φορά είναι καθιστή σ' ἕνα εἶδος θρόνου. Αὐτός ὁ θρόνος μοιάζει μέ ἕνα συνηθισμένο θρόνο πού παίρνει ὅμως, ὅπως ὅλα μέσα στην εἰκόνα, μιά ἄλλη συμβολική διάσταση. Δέν μένει ἕνας τυχαίος θρόνος, ἄν καί συνηθισμένος, ἀλλά θρόνος δόξας πού εἶναι ὀλόκληρος ἁγιασμένος ἀπό τίς χρυσές ἀκτῖνες τῆς θείας ἐνέργειας. Τόσο τό ὑποπόδιον, ὅσο καί ὁ θρόνος ἔχουν ἀκτῖνες χρυσές· τό βασιλικό ἀξίωμα τῆς Θεοτόκου δέν χάνει το ύψος του, ἀλλά δείχνει μέ ἔμφαση τόν ούράνιο χαρακτήρα του. Θά ἦταν ἀδύνατο να σβήσει κανείς αὐτή τή δόξα τῆς Παναγίας, τήν ἕτοιμη να γίνει θρόνος τοῦ Προαιώνιου Λόγου, ντύνοντας τή σάρκα τῆς Θεότητας μέ τήν πορφύρα τοῦ αἵματός της.

Στήν ὑποδοχή τοῦ ἀρχαγγέλου ή Θεοτόκος κρατά κόκκινο μετάξι κι ἀδράχτι. Κατά τήν παράδοση ἦταν τό διακόνημα που τῆς εἶχαν δώσει οἱ ἱερεῖς τοῦ ναοῦ τῆς Ἱερουσαλήμ. "Έπρεπε νά ὑφάνει τό κόκκινο κάλυμμα τῆς ἁγίας Τράπεζας. Κι αὐτό ἀκόμα τό κάλυμμα προεικονίζει μυστικά τον λόγο γιά τόν όποῖο ή Πάναγνη Παρθένος ἐκλέχθηκε, γιά νά σκεπάσει με την πορφύρα τοῦ ἴδιου της τοῦ αἵματος τόν ἱερό τόπο τῆς Θεότητας.

Ὁ ἀρχιστράτηγος Γαβριήλ, ὅπως τὸν παρουσιάζουν πολλές εἰκόνες, μοιάζει σάν νά μήν πατᾶ στή γῆ, σαν μόλις να την ἀγγίζει. Τή χαιρετᾶ μέ τό χέρι του, ἐνῶ τα δάκτυλα αὐτοῦ τοῦ χεριοῦ τήν εὐλογοῦν. Τό ἕνα του φτερό εἶναι διπλωμένο, το ἄλλο ἀνυψώνεται - σημεῖο χαιρετισμοῦ. Τή συμβολική αὐτή κίνηση μᾶς τή θυμίζει ὁ διάκονος, ὅταν λέει τις δεήσεις μὲ τὸ ἕνα χέρι ψηλά, κρατώντας τό ωράριο ή κίνηση αὐτή εἶναι κίνηση χαιρετισμοῦ καί προσκύνησης.

Στούς ἑβραϊκούς ὑπολογισμούς γιά τήν ἀρχή τοῦ ἔτους, ὁ μήνας Αβίβ (Μάρτιος) συνέπιπτε καθόλου τυχαία μὲ τὸν

πρῶτο μῆνα τοῦ λειτουργικοῦ ἔτους, τόν Σεπτέμβριο. Αὐτή ἡ ὑπόμνηση δέν ἔχασε τή σημασία της μέσα στήν Καινή Διαθήκη, ἀλλά πῆρε ἕνα ἰδιαίτερο νόημα, ἐντελῶς ξεχωριστό. Μερικοί ἀπό τούς χριστιανούς συγγραφεῖς τοποθετοῦσαν τήν κτίση τοῦ κόσμου κατά τόν μήνα Μάρτιο, γι' αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μετέφερε ἀκριβῶς σ᾽ αὐτό τόν μήνα τήν καινούργια δημιουργία τοῦ κόσμου τόν Εὐαγγελισμό. Αὐτό τό μήνα ὁ Θεός χαμήλωσε ἀπό τόν θρόνο τῆς μεγαλοσύνης Του γιά νά κατέβει ἀπό τόν οὐρανό στή γῆ, ὅπως ἡ δρόσος πάνω στόν πόκο μέτόν ἀρχαγγελικό Εὐαγγελισμό, τά πάναγνα σπλάγχνα τῆς Παρθένου Μαρίας, τῆς «ἐσαεί» εὐλογημένης μεταξύ τῶν γυναικῶν, ἐκυοφόρησαν μυστικῶς μιά σάρκα.

Ο μήνας Αβίβ, πού γιορταζόταν κατά τήν Παλαιά Διαθήκη, ἦταν ἕνα εἶδος προμηνύματος ἤ ἀρχετύπου τῆς μεγάλης ἀναγέννησης τοῦ κόσμου, πού προετοίμαζε τή σάρκωση τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν Παρθένο Μαρία.

Πηγή:

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΟΥ .

 Π.Γρηγορίου Κρούγκ. Εκδοσεις Παναγόπουλου

Μεταφραση Σπυριδωνος Μαρίνη

–————————————

The Annunciation of the Most Holy Theotokos

The mystery that surpasses all human understanding is fulfilled in the Annunciation: the Incarnation of God. The Second Person of the Holy Trinity took on flesh in His indescribable nature from the Virgin, was clothed with the royal purple of the Most Pure One’s blood, and became Man. He received not only the body from the Most Immaculate Virgin Mary but also the soul and every aspect of humanity. The purple of Christ’s flesh begins to be formed with the Annunciation, and through it, humanity rediscovers its roots: the Word becomes man through the descent of the Holy Spirit, whom the Father sent.

In the Annunciation, the entire all-glorious Trinity overshadowed the Theotokos. This event made the Ever-Virgin worthy not just of a simple visitation, like the one Abraham was granted under the oak of Mamre, but of an infinitely greater and more complete one. The salvation of the human race was realized when there was found a woman worthy to bear the fire of divinity without being consumed by it. The burning bush that was not consumed prefigures the Theotokos, who, at the Annunciation, embraced the divine fire without being burned.

The entire human race was tested, and no woman was found worthy to bear the Divinity except the Ever-Virgin Mary, who, though belonging to sinful humanity, remained, according to the Church’s confession, "free from sin." The ultimate test of the Ever-Virgin, and consequently of all humanity, depended on her willingness to accept or reject the will of God as it was announced to her by the Archangel.

The golden chain of all prophecies and promises of the Old Testament leads to the Annunciation. The mysterious images of prophetic visions foretell the Annunciation. Various teachings and vague prophecies of the pagan world also spoke of it. The Theotokos realized the participation of the human will in the work of divine economy, standing at the heart of God’s plan for the salvation of the world. The entire fate of humanity rested on the response that the Theotokos would give to the Archangel Gabriel, who brought her the good news, desiring to hear her decision.

The Holy Spirit, who accomplished the Incarnation of the Divine Word through His "coming and overshadowing," was present throughout the Old Testament, in the entire life of Israel, and in the prophetic proclamations of the Incarnation of the Son of God from the Virgin. One of these remarkable prophecies is found in the words of the Prophet Isaiah: "Behold, the Virgin shall conceive and bear a Son, and shall call His name Emmanuel," meaning "God with us."

According to the Church’s tradition, the Theotokos had read the book of Isaiah’s prophecy, which is why she hesitated when the Archangel Gabriel announced the good news to her. In some icons of the Annunciation—though not all—the book of the Old Testament is depicted open precisely at this prophecy. The Old Testament speaks of the mystery of the Incarnation of God not only through the words of the prophets but also through a great number of mysterious archetypes of indescribable beauty, from which the Old Testament Israel found joy. These include the burning bush that was not consumed, Gideon’s dewy fleece, the vessel containing the heavenly manna, Solomon’s throne, the seven-branched lampstand, and many other archetypal images. The entire Old Testament is imbued with the mysterious fragrance of the foretelling of the Spring, where Spring is the Incarnation of the Pre-eternal Word from the Virgin, and this foretelling is filled with a truly incorruptible light.

In icons of the Annunciation, the Mother of God is depicted standing and conversing with the Archangel, sometimes seated on a kind of throne. This throne resembles an ordinary throne, but like everything in the icon, it takes on another symbolic dimension. It is not just any throne but a throne of glory, entirely sanctified by the golden rays of divine energy. Both the footstool and the throne shine with golden light; the royal dignity of the Theotokos does not lose its height but rather emphasizes its heavenly character. It would be impossible to erase this glory of the Most Holy One, who is ready to become the throne of the Pre-eternal Word, clothing the flesh of the Divinity with the purple of her own blood.

In receiving the Archangel, the Theotokos holds red silk and a spindle. According to tradition, this was the task assigned to her by the priests of the Temple in Jerusalem. She was to weave the red covering for the Holy Altar. Even this covering secretly prefigures the reason for which the Most Pure Virgin was chosen—to cover the sacred place of Divinity with the purple of her own blood.

The Archangel Gabriel, as depicted in many icons, appears as if not touching the ground, only lightly resting upon it. He greets her with his hand, while the fingers of that hand bless her. One of his wings is folded, and the other is raised—an indication of greeting. This symbolic gesture is echoed by the deacon during the litanies when he raises one hand while holding the orarion. This movement signifies both greeting and worship.

In the Hebrew calculations for the beginning of the year, the month of Aviv (March) coincided—not coincidentally—with the first month of the liturgical year, September. This reminder did not lose its significance in the New Testament but took on a special and entirely unique meaning. Some Christian writers placed the creation of the world in March, which is why the Church assigned the Annunciation precisely to this month. In this month, God descended from the throne of His majesty to come down from heaven to earth, like dew upon Gideon’s fleece. Through the Archangel’s Annunciation, the Most Pure womb of the Virgin Mary—the "ever-blessed among women"—mystically conceived flesh.

The month of Aviv, celebrated in the Old Testament, was a kind of foretelling or archetype of the great renewal of the world, preparing for the Incarnation of the Word of God from the Virgin Mary.

Source:

NOTES OF AN IKONOGRAPHER.

 Fr. Gregory Krug. Panagopoulos Publications.

Translation by Spyridon Marinis

Περί της εικόνας της Υπαπαντής του Κυρίου/ About the icon of the presentation of the Lord in the temple.

Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

Ἡ παρουσία τοῦ Ἰησοῦ στό ναό εἶναι ἡ συνάντησή μας μέτόν Θεό προσωποποιημένη ἀπό τόν γέροντα Συμεών. Ὁλόκληρη ἡ Παλαιά Διαθήκη εἶδε τήν ἐκπλήρωση τῆς ἐλπίδας πού διακατεῖχε τήν «εὐχή της». Ὁ Συμεών πού κρατήθηκε στή ζωή ὡς τά βαθιά γεράματα εἶδε τέλος τήν ἔλευση τοῦ Σωτήρα, ἐδέχθη στα χέρια του τόν Θεό του, γεγονός πού τοῦ ἔδωσε καί τό ὄνομά του: «Αὐτός πού δέχτηκε τό Θεό». Ἔζησε ὡς τήν ἐκπλήρωση τῆς ἀναμονῆς του, ἐσήκωσε στα χέρια του τήν παράκληση τοῦ Ἰσραήλ - τόν Χριστό Ἐμμανουήλ.

Ὁ γέρων Συμεών, κατά τήν παράδοση, ἦταν ἱερέας τοῦ ναοῦ κι ἐπειδή ἀμφέβαλε γιά τήν ἔλευση τοῦ Μεσσία, καταδικάστηκε νά φθάσει στο βαθύ γῆρας καί νά βεβαιωθεῖ γι' αὐτήν. Ήταν αὐτός λοιπόν πού ἀπάντησε τόν Κύριο καί τόν ἀγκάλιασε ὡς βρέφος. Καί ἡ γιορτή τῆς Ὑπαπαντῆς, ὅπως καί ἡ εἰκόνα της, ἐκφράζουν στήν κύρια σημασία τους τή χαρά τῆς ἐκπλήρωσης τῶν ὑποσχέσεων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γιά τόν ἐρχομό τοῦ Σωτήρα. Στό πρόσωπο τοῦ Συμεών εἶναι, ἄς ποῦμε, συγκεντρωμένη ή παλαιοδιαθηκική εὐσέβεια καί ὅλη ἡ ἄσβηστη δίψα τοῦ ἰουδαϊκοῦ λαοῦ γιά τή συνάντηση μέ τό Λυτρωτή καί εἶναι ἀκριβῶς ὁ Συμεών πού ἔλαβε τήν πρόρρηση ὅτι δέν θά πεθάνει πρίν δεῖ μέ τά μάτια του τόν Χριστό. Ἡ ἀναμονή του βραβεύτηκε καί ἦταν ἐκεῖ κατά τήν Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου, ὀκτώ μέρες μετά τή γέννησή Του, ὅταν ή Μητέρα καί ὁ Ἰωσήφ τόν ἔφεραν στο ναό γιά τήν περιτομή. Στήν εἰκόνα, ὁ γέρων Συμεών παρουσιάζεται να κρατᾶ στά χέρια του τόν Σωτήρα· ὅλες οἱ γραμμές τῆς εἰκόνας τοῦ γέροντα ἐκφράζουν, θά μποροῦσε κανείς να πεῖ, τήν ἐκπλήρωση˙ στήν κίνηση καθώς κρατᾶ τόν Κύριο τήν γεμάτη ἀπό ὅλες τίς παλαιοδιαθηκικές ἐλπίδες.

Σκύβει ὀλόκληρος πάνω ἀπό τό θεῖο παιδί ὅλες οἱ γραμμές τοῦ σώματος τείνουν πρός τόν Κύριο, λυγίζουν καί δίνουν σε μιά καμπυλωτή κίνηση τό δοχεῖον πού δέχεται τό περιεχόμενό του, τή χάρη τά χέρια τοῦ θεοδόχου Συμεών, σκεπασμένα μέ ταπείνωση ἀπό μιά ἄκρη τοῦ ἐνδύματός του, σχηματί ζουν το θρόνο πού προετοιμάστηκε γιά τόν Σωτήρα.

Ὁ Σωτήρας ἐμφανίζεται καθιστός στα χέρια τοῦ Συμεών, ὄχι σὰν ἕνα συνηθισμένο βρέφος, ἀλλά σάν Παιδί-βασιλιάς ὀκτώ ἡμερῶν καθισμένο στόν θρόνο του. Το δεξί του χέρι εὐλογεῖ τόν σκυμμένο Συμεών, τό ἀριστερό του κρατά ἕνα κλειστό εἰλητάριο που δίνει τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν. Το κεφάλι τοῦ Κυρίου στήν εἰκόνα τῆς Ὑπαπαντῆς δέν στρέφει πρός τή Μητέρα, ἀλλά πρός τόν Συμεών καί σ' αὐτή τήν κίνηση τῆς κεφαλῆς τοῦ Χριστοῦ προσδιορίζεται ὁ χαρακτήρας τῆς ἀποστολῆς του· αὐτός ὁ χαρακτήρας ἐπαναλαμβάνεται, ὅταν δωδεκαετής ὁ Ἰησοῦς συνδιαλέγεται τήν ἡμέρα τῆς Μεσοπεντηκοστῆς στό ναό μέ τούς ἱερεῖς καί εἶναι σάν ἀπομακρυσμένος ἀπό τή μητέρα του. Καί αὐτή ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό τήν οἰκογένειά του ὑπογραμμίζεται ἀπό ὅλη τή σύνθεση τῆς εἰκόνας, ἀπό τήν κατανομή τῶν παραστάσεων στήν ἐπιφάνειά της.

Τό κέντρο τῆς εἰκόνας δέν καλύπτεται ἀπό μιά ἀνθρώπινη παράσταση, ἀλλά ἀπό ἕνα ἱερό στεφανωμένο μέ μία σινδόνη στερεωμένη σε κολόνες. Τό ἱερό καί οἱ κολόνες μέ τή σινδόνη μοιάζουν νά διαιροῦν τήν εἰκόνα στα δύο. Από τη μία πλευρά τῆς εἰκόνας παρουσιάζονται ή Θεομήτωρ καί ὁ Ἰωσήφ᾿ ἀπό τήν ἄλλη φαίνονται ὁ μνήστωρ Ιωσήφ φέρει στα χέρια του δύο περιστέρια ὡς προσφορά στο ναό γιά τήν τελετή τῆς περιτομῆς. Αὐτά τά δύο περιστέρια κατανοοῦνται ἀπό τήν Ἐκκλησία συμβολικά, ὡς τά ἀρχέτυπα τοῦ ἰουδαϊκοῦ καί εἰδωλολατρικοῦ κόσμου. Ἡ Θεομήτωρ παρουσιάζεται σκυμμμένη καί τά χέρια της φαίνονται στην κίνησή τους σάν να κραττοῦν ἀκόμη τον Χριστό· ἀλλά ὁ Χριστός δέν βρίσκεται πιά στα χέρια της, τόν κρατεῖ ὁ Συμεών ὁ Θεοδόχος. ᾿Ανάμεσα στόν Συμεών καί τή Θεομήτορα ὑψώνεται τό ἱερό, στο κέντρο μάλιστα τῆς εἰκόνας, σχηματίζοντας ἕνα φράγμα ἀπαγορευτικό. Η Θεομήτωρ παρουσιάζεται στερημένη από τον Υιό της σ' ὅλη τή μορφή της καί στα σηκωμένα χέρια της, πού μοιάζουν νά φέρουν ἀκόμα τόν Σωτήρα, ὑπάρχει μία θλίψη ἀπερίγραπτη. Σ' αὐτήν βλέπουμε τήν προτύπωση τοῦ μητρικοῦ πόνου πού τῆς ἀναγγέλει ὁ Συμεών: «...καί σοῦ τήν καρδίαν διε-λεύσεται ρομφαία...». Στήν κίνηση τῶν χεριῶν καί ὅλου τοῦ χαμοῦ τοῦ Υἱοῦ της, χαμοῦ πού δοκίμασε ἐκείνη μπροστά στόν σταυρό.

Ἡ Ὑπαπαντή ἀποτελεῖ μέρος τῶν Δεσποτικῶν ἑορτῶν, ἀλλά ἀπό τό λειτουργικό της περιεχόμενο πλησιάζει ἰδιαίτερα τίς Θεομητορικές καί παλαιότερα ἀπό τήν ἐποχή τῆς ἐμφάνισής της ἐθεωρεῖτο σάν μιά ἑορτή ἀφιερωμένη στήν Μητέρα τοῦ Θεοῦ. Στήν εἰκόνα τῆς ἑορτῆς, οἱ παραστάσεις τῆς Παναγίας καί τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἰσοδύναμες σέ παρουσία. Τό παιδίο-Σωτήρ καθήμενο στήν ἀγκάλη τοῦ ἁγίου Συμεών τοῦ Θεοδόχου, ὁ ὁποῖος ὡς παλαιός κόσμος λαμβάνει τόν Σωτήρα καί πληροῦται ἀπό τή Θεότητα καί ή Θεομήτωρ, πού στρατεύεται στόν δρόμο τοῦ σταυροῦ, πού εἶναι τό δῶρο τοῦ Υἱοῦ της στόν κόσμο, τό δῶρο τῆς σωτηρίας. Καί ὁλόκληρη ἡ εἰκόνα ἐκφράζει στη δομή της αὐτή τή διπλῆ φύση τῆς ἑορτῆς. Τή χαρά τῆς Ὑπαπαντῆς καί τή λύπη τοῦ πάθους, πού περιέχουν τά λόγια τοῦ Συμεών τοῦ Θεοδόχου, λόγια προφητικά: «Ιδού οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καί ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραήλ καί εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον». Τά λόγια αὐτά εἶναι γεμάτα ἀπό ἐσχατολογικό περιεχόμενο πού ἀναφέρεται στήν ἀποστολή τοῦ Σωτήρα. Εἶναι γεμάτα από προφητική θεωρία τῶν ἐσχάτων χρόνων καί τῆς ἀναμονῆς τῆς τελικῆς κρίσης καί τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. Καί ἔχουν το ἴδιο έσχατολογικό νόημα πού γεμίζουν τούς λόγους πού ἀπευθύνονται στη Θεομήτορα: «Σηκώνεις τίς θλίψεις ὅλες τοῦ κόσμου γιά τή σωτηρία τοῦ ἀμαρτωλοῦ ἀνθρώπινου γένους».

Πηγή:

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΟΥ .

 Π.Γρηγορίου Κρούγκ. Εκδοσεις Παναγόπουλου

Μεταφραση Σπυριδωνος Μαρίνη

–————————————

The Presentation of the Lord

The presentation of Jesus in the temple is the encounter between humanity and God, personified by the elder Simeon. The entire Old Testament saw the fulfillment of its hopes embodied in this moment. Simeon, who had been kept alive until old age, finally witnessed the arrival of the Savior, held God in his arms, and was thus given his name: "He who received God." He lived for the fulfillment of his expectation and held in his hands the consolation of Israel—Christ Emmanuel.

According to tradition, Simeon was a priest of the temple. Because he doubted the coming of the Messiah, he was condemned to reach an advanced age and be assured of His arrival. He was the one who met the Lord and embraced Him as an infant. The feast of the Presentation, as well as its icon, express the joy of the fulfillment of the Old Testament promises regarding the coming of the Savior. In the person of Simeon, we see the accumulated piety of the Old Testament and the unquenchable thirst of the Jewish people for the encounter with the Redeemer. Simeon was the one who received the prophecy that he would not die before seeing Christ with his own eyes. His patience was rewarded, and he was there at the Presentation of the Lord, eight days after His birth, when His Mother and Joseph brought Him to the temple for His circumcision.

In the icon, the elder Simeon is shown holding the Savior in his arms. His entire posture and gestures express the fulfillment of his long wait. He bends entirely over the divine Child, all the lines of his body converging towards the Lord, forming a throne prepared for the Savior.

The Savior appears seated in Simeon’s arms, not as an ordinary infant but as an eight-day-old King seated on His throne. His right hand blesses the bowed Simeon, while His left holds a closed scroll, symbolizing the remission of sins. The Lord’s head in the icon does not turn toward His Mother but toward Simeon, highlighting the nature of His mission. This moment is echoed later when, at twelve years old, Jesus dialogues with the priests in the temple, seemingly distant from His mother. This distancing from His family is emphasized in the composition of the icon.

At the center of the icon is not a human figure but a sacred altar draped with a cloth, supported by columns, dividing the scene into two parts. On one side stand the Theotokos and Joseph; on the other, Joseph holds two doves as an offering in the temple for the circumcision ceremony. The Church interprets these doves symbolically as representing the Jewish and Gentile worlds.

The Theotokos is shown bowing, her hands still positioned as if holding Christ, though He is no longer in her arms—He is now held by Simeon. Between them stands the temple, forming a visual barrier. The Theotokos appears bereft of her Son, her hands raised as if still carrying Him, expressing an indescribable sorrow. This foreshadows the maternal grief that Simeon prophesies: "...and a sword will pierce your own soul too..."—a foretelling of the pain she would experience at the Cross.

The Presentation is one of the feasts of the Lord, but in its liturgical essence, it closely resembles Marian feasts. In earlier times, it was considered primarily a feast dedicated to the Mother of God. In the icon of the feast, the figures of the Theotokos and Christ hold equal prominence. The Child-Savior, seated in the arms of the righteous Simeon, represents the Old World receiving the Savior and being filled with divinity. Meanwhile, the Theotokos embarks on the path of the Cross, offering her Son as the world's gift of salvation. The entire composition of the icon reflects this dual nature of the feast—the joy of the Presentation and the sorrow of the Passion—captured in the prophetic words of Simeon:

"Behold, this child is destined for the fall and rising of many in Israel and as a sign that will be opposed."

These words carry an eschatological meaning, referring to the mission of the Savior, the final judgment, and the future age. Similarly, the words addressed to the Theotokos emphasize her role in bearing the sorrows of the world for the salvation of humankind.

Source:

NOTES OF AN IKONOGRAPHER.

 Fr. Gregory Krug. Panagopoulos Publications.

Translation by Spyridon Marinis

Γ. Κλόνυζας 1580-1600,Ραβένα/G.Klontzas 1580-1600,Ravenna 

1500μχ/1500ac

Πάτμος, Γ.Κλόντζας, 1580-1600/Patmos, G. Klontzas, 1580-1600

Σινά 14ος αι./ Sina 14th c. 

Σινά 12ος αι./ Sina 12th c. 

Σινά 12ος αι./ Sina 12th c.

Σινά 14ος αι/ Sina 14th c. 

Εκ του εργαστηρίου μας, 2018/From our workshop, 2018.