Τό μυστήριο πού ξεπερνά κάθε ὅριο ἀνθρώπινης λογικής ὁλοκληρώνεται στον Εὐαγγελισμό: στη σάρκωση τοῦ Θεοῦ. Τό δεύτερο Πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδας, σαρκώθηκε στην άπερίγραπτη φύση του ἀπό τήν Παρθένο, ντύθηκε τή σφραγίδα τῆς πορφύρας τοῦ αἵματος τῆς Πάναγνης καί ἔγινε Ἄνθρωπος. Δέχτηκε ὄχι μόνο τό σῶμα ἀπό τήν πανάμωμη Παρθένο Μα ρία ἀλλά καί τήν ψυχή καί καθετί ἀνθρώπινο. Ἡ πορφύρα τῆς σάρκας τοῦ Χριστοῦ ἀρχίζει νά δημιουργεῖται μέ τόν Εὐαγγελισμό καί μ' αὐτόν ἡ ἀνθρωπότητα ξαναβρίσκει τίς ρίζες της: ὁ Λόγος γίνεται ἄνθρωπος μέ τήν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πού ὁ Πατέρας ἔστειλε.
Στόν Εὐαγγελισμό ὁλόκληρη ή ὑπερένδοξη Τριάδα κάλυψε μέ τή σκιά της τή Θεοτόκο. Τό γεγονός αὐτό ἔκανε ἄξια τήν ᾿Αειπάρθενο ὄχι γιά μιάν ἁπλή ἐπίσκεψη, ὅπως αὐτήν που ἀξιώθηκε ὁ Ἀβραάμ κάτω ἀπό τή δρῦ τοῦ Μαμβρῆ, ἀλλά γιά μιάν ἐξαιρετικά πιό ὁλοκληρωμένη. Ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους πραγματοποιήθηκε ὅταν βρέθηκε ή γυναίκα ἡ ἄξια νά φέρει τή φωτιά τῆς θεότητας χωρίς νά καεῖ ἀπ' αὐτήν. Ἡ βάτος ή φλεγομένη καί μή κατακαιομένη εἰκονίζει τή Θεοτόκο, πού ἀγκάλιασε στόν Εὐαγγελισμό τή φωτιά τῆς Θεότητας χωρίς νά καεῖ.
Ολόκληρο τό ἀνθρώπινο γένος δοκιμάστηκε καί καμμιά γυναίκα δέν βρέθηκε ἄξια να φέρει τή Θεότητα, ἐκτός ἀπό τήν ᾿Αειπάρθενο Μαρία, πού ἄν καί ἀνῆκε στό ἁμαρτωλό ἀνθρώπινο γένος, ἔμεινε κατά τήν ὁμολογία τῆς Ἐκκλησίας «έκτός ἁμαρτίας». Η τελική δοκιμή τῆς Ἀειπαρθένου καί κατ' ἐπέκτασιν ὁλόκληρου τοῦ ἀνθρώπινου γένους ἐξαρτιόταν ἀπό ή διαθεσιμότητα τῆς Θεοτόκου νά δεχθεῖ πλήρως ἤ ὄχι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ πού τῆς ἀναγγελλόταν ἀπό τόν Αρχάγγελο.
Η χρυσή ἀλυσίδα ὅλων τῶν προφητειῶν καί τῶν ὑποσχέσεων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὁδηγοῦν στὸν Εὐαγγελισμό. Οἱ μυστηριώδεις εἰκόνες τῶν προφητικῶν ὁραμάτων τῆς
Παλαιᾶς Διαθήκης ἀναγγέλλουν τόν Εὐαγγελισμό. Γιά τόν Εὐαγγελισμό μιλοῦσαν καί οἱ διάφορες διδασκαλίες καί άόριστες προφητεῖες τοῦ εἰδωλολατρικοῦ κόσμου. Ἡ Θεοτόκος πραγματοποίησε τή συμμετοχή τῆς ἀνθρώπινης θέλησης στο ἔργο τῆς θείας οἰκονομίας, στήν καρδιά τοῦ θείου σχεδίου γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου. Ολόκληρη ἡ μοίρα τοῦ ἀνθρωπίνου γένους στηριζόταν στήν ἀπάντηση πού θά ἔδινε ή Θεοτόκος στόν ἀρχιστράτηγο Γαβριήλ πού τῆς ἔφερε τήν εὐαγγελία θέλοντας νά μάθει τή δική της ἀπόφαση.
Τό Ἅγιο Πνεῦμα, πού πραγματοποίησε μέ τήν «έλευση κι ἐπισκίασή του» τή σάρκωση τοῦ Θεοῦ-Λόγου, βρίσκεται μέσα σ' ὁλόκληρη τήν Παλαιά Διαθήκη, σ' ὁλόκληρη τή ζωή τοῦ Ἰσραήλ τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, στα προφητικά κηρύγματα τῆς σαρκώσεως τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν Παρθένο. Μιά ἀπ' αὐτές τίς ὑπέροχες προφητεῖες εἶναι ἴσως τά λόγια τοῦ προφήτη Ησαΐα: «Ιδού ἡ παρθένος ἐν γαστρί ἔξει, καί τέξεται υἱόν καί καλέσεις τό ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ», πού θά πεῖ «ὁ Θεός μαζί μας».
Κατά τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ἡ Θεοτόκος εἶχε διαβάσει το βιβλίο τῆς προφητείας τοῦ Ἡσαΐα, γι' αὐτό ἀκριβῶς ή σκέψη της κοντοστάθηκε, ὅταν ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ τῆς ἀνήγγειλε τήν καλή ἀγγελία. Στίς εἰκόνες τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ἡ ἀλήθεια εἶναι ὄχι σ' ὅλες, το βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀναπαρίσταται ἀνοιγμένο ἀκριβῶς σ' αὐτή τήν προφητεία. Ἡ Παλαιά Διαθήκη μιλοῦσε γιά το μυστήριο τῆς ἐνσάρκωσης τοῦ Θεοῦ, ὄχι μόνο μέ τά λόγια τῶν προφητῶν, ἀλλά καί μ' ἔ να μεγάλον ἀριθμό μυστηριωδῶν ἀρχετύπων, μιᾶς ἀπερίγραπτης ὀμορφιᾶς ἀπό τήν ὁποία εὐφραίνεται ὁ Παλαιοδιαθηκικός Ἰσραήλ. Εἶναι ἡ φλεγομένη καί μή κατακαιομένη βάτος, ὁ ἔνδροσος πόκος τοῦ Γεδεών, το δοχεῖον τό περιέχον οὐράνιον Μάννα, ὁ θρόνος τοῦ Σολομώντα, ἡ ἐπτάφωτος λυχνία καί πλῆθος ἄλλων ἀρχέτυπων εἰκόνων. Ὅλη ή Παλαιά Διαθήκη εὐωδιάζει ἀπό τό μυστηριώδες ἄρωμα τοῦ προμηνύματος τῆς ἀνοίξεως, ὅπου ἄνοιξη εἶναι ἡ σάρκωση τοῦ Προαιώνιου Λόγου ἀπό τήν Παρθένο κι αὐτό τό προμήνυμα είναι γεμάτο μ' ἕνα φῶς πραγματικά ἄφθορο. Παραδόξως, τά ἀρχέτυπα αὐτά, πού ὁδηγοῦν στὸν Εὐαγγελισμό, ὄχι μόνο δέν χάνουν τίποτα ἀπό τή δύναμή τους, δέν χάνουν τό νόημά τους, ἀλλά είναι γεμᾶτα ἀπό ζωή, γίνονται φορεῖς τῆς ἀνοιξιάτικης ζωογόνου δυνάμεως τῆς Ἐκκλησίας, γίνονται ή πολύτιμη τροφή τῆς Θεοτόκου.
Στίς εἰκόνες τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἡ Θεομήτωρ ἀναπαρίσταται ὄρθια, συνομιλοῦσα μέ τόν ἀρχάγγελο, καμμιά φορά είναι καθιστή σ' ἕνα εἶδος θρόνου. Αὐτός ὁ θρόνος μοιάζει μέ ἕνα συνηθισμένο θρόνο πού παίρνει ὅμως, ὅπως ὅλα μέσα στην εἰκόνα, μιά ἄλλη συμβολική διάσταση. Δέν μένει ἕνας τυχαίος θρόνος, ἄν καί συνηθισμένος, ἀλλά θρόνος δόξας πού εἶναι ὀλόκληρος ἁγιασμένος ἀπό τίς χρυσές ἀκτῖνες τῆς θείας ἐνέργειας. Τόσο τό ὑποπόδιον, ὅσο καί ὁ θρόνος ἔχουν ἀκτῖνες χρυσές· τό βασιλικό ἀξίωμα τῆς Θεοτόκου δέν χάνει το ύψος του, ἀλλά δείχνει μέ ἔμφαση τόν ούράνιο χαρακτήρα του. Θά ἦταν ἀδύνατο να σβήσει κανείς αὐτή τή δόξα τῆς Παναγίας, τήν ἕτοιμη να γίνει θρόνος τοῦ Προαιώνιου Λόγου, ντύνοντας τή σάρκα τῆς Θεότητας μέ τήν πορφύρα τοῦ αἵματός της.
Στήν ὑποδοχή τοῦ ἀρχαγγέλου ή Θεοτόκος κρατά κόκκινο μετάξι κι ἀδράχτι. Κατά τήν παράδοση ἦταν τό διακόνημα που τῆς εἶχαν δώσει οἱ ἱερεῖς τοῦ ναοῦ τῆς Ἱερουσαλήμ. "Έπρεπε νά ὑφάνει τό κόκκινο κάλυμμα τῆς ἁγίας Τράπεζας. Κι αὐτό ἀκόμα τό κάλυμμα προεικονίζει μυστικά τον λόγο γιά τόν όποῖο ή Πάναγνη Παρθένος ἐκλέχθηκε, γιά νά σκεπάσει με την πορφύρα τοῦ ἴδιου της τοῦ αἵματος τόν ἱερό τόπο τῆς Θεότητας.
Ὁ ἀρχιστράτηγος Γαβριήλ, ὅπως τὸν παρουσιάζουν πολλές εἰκόνες, μοιάζει σάν νά μήν πατᾶ στή γῆ, σαν μόλις να την ἀγγίζει. Τή χαιρετᾶ μέ τό χέρι του, ἐνῶ τα δάκτυλα αὐτοῦ τοῦ χεριοῦ τήν εὐλογοῦν. Τό ἕνα του φτερό εἶναι διπλωμένο, το ἄλλο ἀνυψώνεται - σημεῖο χαιρετισμοῦ. Τή συμβολική αὐτή κίνηση μᾶς τή θυμίζει ὁ διάκονος, ὅταν λέει τις δεήσεις μὲ τὸ ἕνα χέρι ψηλά, κρατώντας τό ωράριο ή κίνηση αὐτή εἶναι κίνηση χαιρετισμοῦ καί προσκύνησης.
Στούς ἑβραϊκούς ὑπολογισμούς γιά τήν ἀρχή τοῦ ἔτους, ὁ μήνας Αβίβ (Μάρτιος) συνέπιπτε καθόλου τυχαία μὲ τὸν
πρῶτο μῆνα τοῦ λειτουργικοῦ ἔτους, τόν Σεπτέμβριο. Αὐτή ἡ ὑπόμνηση δέν ἔχασε τή σημασία της μέσα στήν Καινή Διαθήκη, ἀλλά πῆρε ἕνα ἰδιαίτερο νόημα, ἐντελῶς ξεχωριστό. Μερικοί ἀπό τούς χριστιανούς συγγραφεῖς τοποθετοῦσαν τήν κτίση τοῦ κόσμου κατά τόν μήνα Μάρτιο, γι' αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μετέφερε ἀκριβῶς σ᾽ αὐτό τόν μήνα τήν καινούργια δημιουργία τοῦ κόσμου τόν Εὐαγγελισμό. Αὐτό τό μήνα ὁ Θεός χαμήλωσε ἀπό τόν θρόνο τῆς μεγαλοσύνης Του γιά νά κατέβει ἀπό τόν οὐρανό στή γῆ, ὅπως ἡ δρόσος πάνω στόν πόκο μέτόν ἀρχαγγελικό Εὐαγγελισμό, τά πάναγνα σπλάγχνα τῆς Παρθένου Μαρίας, τῆς «ἐσαεί» εὐλογημένης μεταξύ τῶν γυναικῶν, ἐκυοφόρησαν μυστικῶς μιά σάρκα.
Ο μήνας Αβίβ, πού γιορταζόταν κατά τήν Παλαιά Διαθήκη, ἦταν ἕνα εἶδος προμηνύματος ἤ ἀρχετύπου τῆς μεγάλης ἀναγέννησης τοῦ κόσμου, πού προετοίμαζε τή σάρκωση τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν Παρθένο Μαρία.
Πηγή:
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΟΥ .
Π.Γρηγορίου Κρούγκ. Εκδοσεις Παναγόπουλου
Μεταφραση Σπυριδωνος Μαρίνη
–————————————
The Annunciation of the Most Holy Theotokos
The mystery that surpasses all human understanding is fulfilled in the Annunciation: the Incarnation of God. The Second Person of the Holy Trinity took on flesh in His indescribable nature from the Virgin, was clothed with the royal purple of the Most Pure One’s blood, and became Man. He received not only the body from the Most Immaculate Virgin Mary but also the soul and every aspect of humanity. The purple of Christ’s flesh begins to be formed with the Annunciation, and through it, humanity rediscovers its roots: the Word becomes man through the descent of the Holy Spirit, whom the Father sent.
In the Annunciation, the entire all-glorious Trinity overshadowed the Theotokos. This event made the Ever-Virgin worthy not just of a simple visitation, like the one Abraham was granted under the oak of Mamre, but of an infinitely greater and more complete one. The salvation of the human race was realized when there was found a woman worthy to bear the fire of divinity without being consumed by it. The burning bush that was not consumed prefigures the Theotokos, who, at the Annunciation, embraced the divine fire without being burned.
The entire human race was tested, and no woman was found worthy to bear the Divinity except the Ever-Virgin Mary, who, though belonging to sinful humanity, remained, according to the Church’s confession, "free from sin." The ultimate test of the Ever-Virgin, and consequently of all humanity, depended on her willingness to accept or reject the will of God as it was announced to her by the Archangel.
The golden chain of all prophecies and promises of the Old Testament leads to the Annunciation. The mysterious images of prophetic visions foretell the Annunciation. Various teachings and vague prophecies of the pagan world also spoke of it. The Theotokos realized the participation of the human will in the work of divine economy, standing at the heart of God’s plan for the salvation of the world. The entire fate of humanity rested on the response that the Theotokos would give to the Archangel Gabriel, who brought her the good news, desiring to hear her decision.
The Holy Spirit, who accomplished the Incarnation of the Divine Word through His "coming and overshadowing," was present throughout the Old Testament, in the entire life of Israel, and in the prophetic proclamations of the Incarnation of the Son of God from the Virgin. One of these remarkable prophecies is found in the words of the Prophet Isaiah: "Behold, the Virgin shall conceive and bear a Son, and shall call His name Emmanuel," meaning "God with us."
According to the Church’s tradition, the Theotokos had read the book of Isaiah’s prophecy, which is why she hesitated when the Archangel Gabriel announced the good news to her. In some icons of the Annunciation—though not all—the book of the Old Testament is depicted open precisely at this prophecy. The Old Testament speaks of the mystery of the Incarnation of God not only through the words of the prophets but also through a great number of mysterious archetypes of indescribable beauty, from which the Old Testament Israel found joy. These include the burning bush that was not consumed, Gideon’s dewy fleece, the vessel containing the heavenly manna, Solomon’s throne, the seven-branched lampstand, and many other archetypal images. The entire Old Testament is imbued with the mysterious fragrance of the foretelling of the Spring, where Spring is the Incarnation of the Pre-eternal Word from the Virgin, and this foretelling is filled with a truly incorruptible light.
In icons of the Annunciation, the Mother of God is depicted standing and conversing with the Archangel, sometimes seated on a kind of throne. This throne resembles an ordinary throne, but like everything in the icon, it takes on another symbolic dimension. It is not just any throne but a throne of glory, entirely sanctified by the golden rays of divine energy. Both the footstool and the throne shine with golden light; the royal dignity of the Theotokos does not lose its height but rather emphasizes its heavenly character. It would be impossible to erase this glory of the Most Holy One, who is ready to become the throne of the Pre-eternal Word, clothing the flesh of the Divinity with the purple of her own blood.
In receiving the Archangel, the Theotokos holds red silk and a spindle. According to tradition, this was the task assigned to her by the priests of the Temple in Jerusalem. She was to weave the red covering for the Holy Altar. Even this covering secretly prefigures the reason for which the Most Pure Virgin was chosen—to cover the sacred place of Divinity with the purple of her own blood.
The Archangel Gabriel, as depicted in many icons, appears as if not touching the ground, only lightly resting upon it. He greets her with his hand, while the fingers of that hand bless her. One of his wings is folded, and the other is raised—an indication of greeting. This symbolic gesture is echoed by the deacon during the litanies when he raises one hand while holding the orarion. This movement signifies both greeting and worship.
In the Hebrew calculations for the beginning of the year, the month of Aviv (March) coincided—not coincidentally—with the first month of the liturgical year, September. This reminder did not lose its significance in the New Testament but took on a special and entirely unique meaning. Some Christian writers placed the creation of the world in March, which is why the Church assigned the Annunciation precisely to this month. In this month, God descended from the throne of His majesty to come down from heaven to earth, like dew upon Gideon’s fleece. Through the Archangel’s Annunciation, the Most Pure womb of the Virgin Mary—the "ever-blessed among women"—mystically conceived flesh.
The month of Aviv, celebrated in the Old Testament, was a kind of foretelling or archetype of the great renewal of the world, preparing for the Incarnation of the Word of God from the Virgin Mary.
Source:
NOTES OF AN IKONOGRAPHER.
Fr. Gregory Krug. Panagopoulos Publications.
Translation by Spyridon Marinis
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου